LANDENFICHE SURINAME

SOCIO-ECONOMISCHE INFORMATIE

Ondanks de ondergrondse rijkdommen van het land, blijft Suriname een vrij onderontwikkeld land niettegenstaande de rating als middeninkomensland). Volgens critici blijft de beloofde ontwikkeling uit en de oppositiepartijen menen dat de huidige regering Bouterse niet in staat is om het land tot economische bloei te brengen. Nochtans werden er de laatste decennia grote stappen vooruit gezet en liet de economie tot 2012 een gezonde groei zien. Sindsdien gaat het echter slecht met de economie en groeit de ontevredenheid onder de bevolking. Voorlopig lijkt een economische verbetering nog ver weg. De schatkist van de staat is volledig leeg en de waarde van de Surinaamse munt is in minder dan een jaar tijd gehalveerd.

De economie van Suriname wordt volledig gedomineerd door de mijnbouwindustrie. De ontginning en export van olie, goud en aluminium is goed voor ongeveer 90% van alle exportinkomsten van het land en één derde van alle overheidsinkomsten. Hierdoor is het land zeer kwetsbaar voor schommelende grondstofprijzen. De overheidsinkomsten zijn afhankelijk van de opbrengsten van de mijnbouwindustrie en deze kampten de laatste jaren met dalende prijzen op de wereldmarkt. De Surinaamse staatsschuld is hierdoor de afgelopen jaren flink toegenomen. De financiële positie van het land is uitgehold en de economie is in een recessie beland. In 2016 raakte bekend dat Suriname een noodkrediet van 425 miljoen euro krijgt van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Er werd een hervormingsprogramma gelanceerd waarbij de overheidsuitgaven beperkt worden, grote projecten uitgesteld worden en de inkomsten verhoogd worden door onder andere de invoering van belastingen.

Bij het IMF heerst ondertussen grote bezorgdheid over het land. Veel Surinamers raken hun baan kwijt als gevolg van de verslechterende toestand. Het IMF stuurt daarom aan op meer geld voor sociale uitkeringen, zodat de mensen die het zwaarst getroffen zijn, worden geholpen. Bovendien zijn volgens het IMF grote hervormingen noodzakelijk waarbij de breedste schouders de zwaarste lasten dragen.

Naast de mijnbouw, zijn landbouw en visserij, hout en handel de voornaamste takken van de economie. Belangrijke landbouwproducten zijn onder meer rijst, bananen, palmpitten, kokosnoten, pinda’s, rundvlees en garnalen.

Volgens het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) leeft in Suriname 15,5% van de bevolking met minder dan 1,25 US$ per dag. Meer dan 70% van de bevolking zou onder de armoedegrens leven. In het Human Development Report van de Verenigde Naties staat Suriname op plaats 103 van de 187 landen. Deze index meet voornamelijk armoede, analfabetisme, onderwijs en levensverwachting. Hoewel de graad van armoede en ongelijkheid afneemt, blijft ze verontrustend. De armoede is beduidend hoger in de rurale gebieden dan in de verstedelijkte kustgebieden. In Suriname draait sociale ongelijkheid dus voornamelijk rond geografie. De woonplaats is de belangrijkste voorspeller voor inkomensongelijkheid (alsook voor onderwijsongelijkheid). Op het vlak van tewerkstelling blijven Surinamers in het binnenland benadeeld.

GENDER EN SEKSUALITEIT

Tot voor kort was, volgens de Global Gender Gap Index, in geen enkel land van het Amerikaanse continent de kloof tussen man en vrouw zo groot als in Suriname. In de aanloop van de verkiezingen in 2015 kreeg het thema gelijke rechten en kansen voor vrouwen steeds meer aandacht. Sindsdien heeft Suriname een versnelling hoger geschakeld richting gendergelijkheid.

Het Global Gender Gap rapport onderzoekt genderongelijkheid op vlak van gezondheid, educatie, politieke participatie en economische betrokkenheid. Vooral het gebrek aan politieke participatie, de ongelijke verloning en afwezigheid van vrouwelijk leiderschap trok de score drastisch naar beneden gedurende de voorbije jaren, waardoor Suriname in de algemene landenrangschikking een enorme terugval kende. In 2015 ging het land terug gevoelig vooruit naar plaats 94 op de ranglijst van 145 landen. In 2016 boekte Suriname minder progressie op het gebied van arbeidsparticipatie dan in 2015, waardoor het terug één plaatsje verloor.

De laatste jaren nam Suriname vooral rond het bestrijden van huiselijk en seksueel geweld, over heel het land een bijzonder grote problematiek, enkele belangrijke stappen richting preventie en hulpverlening. Politie, sociaal werkers en ngo’s zorgen ervoor dat slachtoffers sneller hulp zoeken of aangifte doen. Suriname staat echter nog steeds in de top 7 van landen in Amerika met de meeste geweldsmisdrijven op vrouwen per 100.000 inwoners.

De ongelijkheid is het sterkst zichtbaar in de politiek, waar 94% van de ministerposten ingevuld zijn door mannen. Sinds de verkiezingen in 2015 is er een verhoogde aandacht voor politieke participatie van vrouwen en zijn er tal van nationale bewustmakingscampagnes (bv. HeForShe-campagne van de VN). Critici beweren dan weer dat adviesorganen en denktanks voor vrouwen geen invloed zullen hebben op de door een machocultuur doordrenkte politiek.

Ook in het bedrijfsleven is er een enorme kloof. Gelijke verloning blijft problematisch en vrouwelijk leiderschap is zeldzaam. Het gemiddelde jaarlijks inkomen van mannen ligt meer dan dubbel zo hoog dan dat van vrouwen. Volgens de Verenigde Naties “zijn vrouwen niet bevoegd om op voet van gelijkheid te concurreren op de arbeidsmarkt. Daarom komen ze niet tot volledige ontplooiing van hun socio-economisch potentieel.”

Op vlak van participatiegraad van vrouwen in het onderwijs is er heel wat vooruitgang geboekt, maar blijven er aanzienlijke uitdagingen. Vooral inheemse vrouwen bevinden zich nog steeds in een achtergestelde positie. In vele dorpen blijft de aanwezigheid van scholen en de beschikbaarheid van daarbij horend schoolvervoer een probleem. Ondanks alles wijzen onderzoeksresultaten uit dat over het algemeen de participatie van meisjes en vrouwen in universiteiten of hoger onderwijs groter is dan bij de mannen. Sommigen zijn zelfs van mening dat er een intellectuele en educatieve achterstand is bij mannen.

Over het algemeen blijven er nog steeds meerdere gevallen van genderongelijkheid. Er zijn vooral grote verschillen te merken tussen de kust en de rurale gebieden inzake geletterdheid, anticonceptie, werkloosheid, etc.

LINKS

Vrouwendag in Suriname: ‘Vrouwen zetten door’ (MO*, 2016)

Stijging van liefdesmoorden in Suriname (MO*, 2016)

Suriname schakelt versnelling hoger richting gendergelijkheid (MO*, 2014)

ONDERWIJS

Sinds 1876 geldt in Suriname de leerplicht voor kinderen tussen 7 en 12 jaar. De wet is nog niet gewijzigd, maar momenteel voorziet de overheid een uitbreiding van de leerplicht naar 4 tot en met 16 jaar. Nederlands is de voertaal in het onderwijs. Het schooljaar loopt van oktober tot augustus. Alle kinderen tot en met het secundair onderwijs dragen een schooluniform.

Op vierjarige leeftijd kunnen kinderen naar de kleuterschool voor een tweejarig programma. Het kleuteronderwijs is gratis en ondanks het feit dat het niet verplicht is, volgen de meeste kinderen het wel. Het lager onderwijs bestaat uit 6 leerjaren. Bijna de helft van de basisscholen zijn openbare scholen. De andere helft wordt doorgaans bestuurd door meestal religieuze organisaties die daarvoor subsidies ontvangen van de overheid. Met uitzondering van enkele particuliere scholen, is het basisonderwijs gratis.

Het lager secundair onderwijs bestaat uit het Voortgezet Onderwijs voor Junioren (VOJ) en het Voortgezet Onderwijs voor Senioren (VOS). Binnen het tertiair onderwijs wordt onderscheid gemaakt tussen universitair onderwijs en hoger beroepsonderwijs. Suriname telt momenteel slechts één universiteit, namelijk de Anton de Kom Universiteit. Deze bestaat uit 4 faculteiten en een aantal onderzoeksinstituten. Onder de instituten die hoger beroepsonderwijs aanbieden vallen het Instituut voor Opleiding van Leraren (IOL) en de LerarenOpleiding voor BeroepsOnderwijs (LOBO), die leerkrachten opleiden voor het secundair onderwijs.

Het Surinaams onderwijs kent een aantal sterke elementen, maar ook enkele aandachtspunten vooral wat betreft de kwaliteit. Jaarlijks blijft een grote groep leerlingen (gemiddeld 17% per leerjaar) zitten in de lagere school. Uiteindelijk slaagt slechts zes op tien leerlingen in het eindexamen van het 6de leerjaar van het lager onderwijs. Dit heeft een belangrijke weerslag op het secundair onderwijs waar nog slechts 57% van de jongeren ingeschreven zijn.

Suriname kent bovendien een groeiend onevenwicht rond gender in het onderwijs. Jongens doen het steeds minder goed en het hoger secundair onderwijs telt intussen bijna dubbel zo veel meisjes als jongens. In het tertiair onderwijs zijn nog slechts 27,5% van de studenten mannelijk.
Daarnaast zijn er ook grote regionale verschillen. Slechts één op vijf jongeren uit afgelegen gebieden volgen het secundair onderwijs, terwijl in de stad dit cijfer twee op drie is. Kinderen uit arme gezinnen zijn ondervertegenwoordigd in het onderwijs.

GEZONDHEIDSZORG

De financieel-economische crisis ten gevolge van het wanbeleid onder president Bouterse treft de Surinaamse gezondheidszorg op verschillende fronten tegelijk. Problemen in de gezondheidszorg zijn grotendeels te wijten aan het gebrek aan overheidsgelden, aan de emigratie van artsen en verplegend personeel (braindrain) en aan de gebrekkige transportmogelijkheden en infrastructuur.

Heel wat medische instellingen en ziekenhuizen hangen voor hun bestaan af van overheidssubsidies. Het gebrek aan overheidsgelden zorgt er echter voor dat deze instellingen de laatste maanden en jaren nauwelijks subsidies op hun rekeningen ontvingen. Door de achterstallige subsidies zagen veel van hen zich gedwongen om de dienstverlening drastisch terug te schroeven.

Daarnaast bleef Bouterse, ondanks de dalende grondstofprijzen sinds 2013, miljoenen dollars pompen in gratis gezondheidszorg voor jongeren en bejaarden en voerde hij een nieuw zorgstelsel in, waarbij iedereen verplicht werd zelf een verzekering af te sluiten. Jongeren en bejaarden worden op kosten van de staat verzekerd. Maar aangezien de staatskas leeg is, groeit ook hier de openstaande factuur van de staat bij de ziekteverzekeraar. Het hele systeem dreigt intussen de ondergang van de medische zorg in Suriname te worden.

Naast haar structureel tekort aan financiële middelen, zorgt de steeds stijgende wisselkoers ervoor dat dure medicijnen en medische artikelen steeds minder geïmporteerd worden. De schaarste die hierdoor ontstaat duwt het land naar een regelrechte medische crisis.

Advies voor studenten

Omwille van het lage niveau van de medische zorg in Suriname, adviseren we studenten om een zeer goede reisverzekering af te sluiten. Bovendien is het raadzaam om zelf een geschikte ‘reisapotheek’ mee te nemen. Alleen in Paramaribo is een eerstehulpafdeling, terwijl op het platteland medische voorzieningen schaars zijn.

Suriname heeft een tropisch regenwoudklimaat en bestaat grotendeels uit jungle. Het is belangrijk om de juiste vaccinaties (Hepatitis, Gele koorts, etc.) op zak te hebben en om genoeg voorzorgen te nemen voor tropische ziekten die verspreid worden door muggen (Zika, Malaria, Dengue en Chikungunya). Op de links hieronder vind je meer informatie hieromtrent.

LINKS

» Tropisch instituut: Praktische tips en informatie over gezondheid en vaccinaties

CULTUUR

Suriname is een smeltkroes van culturen en kent een populatie die etnisch zeer divers is en in harmonie samenleeft. De oorspronkelijke bewoners van Suriname zijn de Indianen. De meeste Indianen in Suriname werden intussen verdreven naar het binnenland. Daarnaast leven in het binnenland ook de Marrons die in stamverband wonen. Het overgrote deel van de bevolking leeft in de steden aan de kustlijn van het land. De volledige bevolking is samengesteld uit Creolen (17,7%), Marrons (14,7%), Javanen (14,6%), gemengde afkomst (12,5%) en andere groepen (6,5%).

De voorouders van de Surinamers komen van over de hele wereld. Verschillende bevolkingsgroepen werden in het verleden door de Nederlanders naar Suriname gehaald: Creolen en Marrons (voornamelijk uit westkust van Afrika), een grote groep Chinese Surinamers, Hindoestanen (India) en Javanen (Indonesië). Alle culturen hebben zich doorheen de jaren onderling met elkaar vermengd. Wanneer je over straat loopt, merk je meteen het onderscheid tussen de verschillende culturen.

De officiële taal in Suriname is het Nederlands. Het woordgebruik in Suriname is over het algemeen iets beleefder en formeler dan in België en Nederland. Doordat er nog steeds het authentieke Nederlands wordt gesproken, zegt man vaak dat er beter Nederlands gesproken wordt dan bijvoorbeeld in Nederland.

Daarnaast heeft Suriname ook een eigen taal: het Sranantongo (of Surinaams). Dit is een creoolse taal met veel invloeden uit het Engels, Nederlands en zelfs uit het Chinees. Het Sranantongo wordt meer gebruikt in informele omgevingen en staat bekend als de taal van de straat.

De belangrijkste godsdiensten zijn christendom (45%), hindoeïsme (27%) en islam (20%). Een klein deel van de bevolking (6%) is trouw aan de zogenaamde natuurreligies. Officieel is slechts 2% van de bevolking atheïst.

De keuken in Suriname serveert een waaier aan exotische gerechten die bijna altijd bestaan uit rijst, gecombineerd met kip of vis in alle mogelijke variaties. Enkele typische gerechten zijn:

• Pindasoep: vloeibare pindakaas met zout, vlees en kip.
• Javaanse soto: een groentebouillon met kip.
• Heri heri: gekookte aardvruchten met zoute vis.
• BB&R: bruine bonen met rijst.
• Hindoestaanse roti: pannenkoek gevuld met kip en aardappelen.
• Als snack: bakbananen met pindasaus of Teloh, als friet gebakken cassave.

Suriname kent een hele rijke muziekhistorie en de moderne Surinaamse muziek heeft een uniek karakter. Het bracht diverse sterren en hits voort. Van Trafassi’s ‘Wasmasjien’ via Damaru’s ‘Tuintje In Mijn Hart’, tot ‘Parijs’ van Kenny B. Omwille van de diverse bevolking kent de Surinaamse traditionele muziek veel mengvormen van muziekstijlen en tradities. Enkele voorbeelden hiervan zijn de creoolse traditionele wintimuziek, de hieruit voortgekomen kawina en de traditionele Hindoestaanse muziek, waarvan baithak ghana een voorbeeld is.

De populairste sporten in Suriname zijn voetbal, basketbal en volleybal.

GEOGRAFIE

Suriname ligt aan de noordoostkust van Zuid-Amerika met een kustlijn langs de Atlantische Oceaan, vlakbij de Caraïben. Met 163.820 km² is Suriname ongeveer vijf keer zo groot als België. De bevolkingsdichtheid in Suriname is echter veel geringer, waardoor het aantal inwoners ongeveer 22 maal kleiner is dan dat van België. Suriname heeft op dit moment ongeveer 600.000 inwoners, maar wereldwijd zijn er bijna 1 miljoen Surinamers. Het land bestaat vooral uit tropisch regenwoud en kustvlaktes met moerasgebied. Het overgrote deel van de bevolking woont in deze kustgebieden. In het zuidelijke deel liggen meerdere bergketens met als hoogste punt van Suriname is Julianatop (1.286m). 80% van Suriname bestaat uit wouden. In het oosten grenst Suriname aan Frans-Guyana, in het Westen aan Guyana (voormalig Brits-Guyana) en in het zuiden aan Brazilië.

Links

» Maps of the World: Suriname: Website met allerhande interessante kaarten van Suriname.