CHANGE-CAMPAGNE VOOR DE HUMANISERING VAN SEKSWERK

Met 696 bezoekers was SexWorks!?, een campagne in het licht van het CHanGE-project, een zeer geslaagd festival! Inspiratie voor SexWorks!? kwam vanuit de reizen die onze twaalf CHanGEmakers afgelopen zomer voor UCOS maakten om onderzoek te voeren naar organisaties die werken rond gendergelijkheid en rechtvaardige toegang tot seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Met een bagage vol verhalen over krachtdadige initiatieven en persoonlijke getuigenissen uit Oeganda, India en Cuba, legden ze een link met de context in België om zo diverse realiteiten te portretteren en taboes rond sekswerk te doorbreken.

De stigmatisering, het gebrek aan erkenning van de diversiteit en de weinige gesprekken mét sekswerkers leiden vaak tot heel wat moeilijkheden. Want sekswerk kent vele gezichten. Het kent een plaats achter neonrode glazen straten, maar ook achter webcams, escorte en seksuele dienstverlening. Sekswerkers kunnen vrouwen zijn, maar ook mannen en transgenders. Het werk kan een bewuste keuze zijn, maar kiezen is ook alleen mogelijk als iemand opties heeft (en die zijn er niet altijd).

Praat niet met ons, maar over ons

Aan de hand van een pop-up expositie, debat, filmavond en praatcafé schetsten de CHanGEmakers tijdens het SexWorks!?-festival een genuanceerd beeld van sekswerk in Oeganda, India, Cuba en België. Tijdens de openingsavond in de Ravensteingalerij lanceerde Lisette Ma Neza met haar hartverwarmende poëzie de pop-up expositie met een humanistische blik op sekswerk.

Een week later zorgden Prof. Magaly Rodriguez (KU Leuven), Katleen Peleman (GHAPRO), Daan Bouwens (UTSOPI) en Ida Dequeeker (Furia vzw) voor een brede blik op de sekswerksector tijdens het SexWorks!?-debat. Een belangrijke conclusie van het debat was dat als we sekswerk erkennen als een vorm van werk, het ook nood heeft aan een gepaste omkadering en een rechtvaardig beleid dat de mensenrechten van sekswerkers beschermt.

Tijdens de filmvertoning van de muzikale documentaire ‘Sexy Money’ (vpro 2014, Nederland/Nigeria) verdiepten we ons in het thema van gedwongen prostitutie en mensenhandel. Na de film was er plaats voor een nabespreking met drie panelleden waaronder commissaris Franz-Manuel Vandelook, groepschef van de cel mensenhandel met kennis van sekswerkers en hulpverleners uit de regio Brussel-Noord, Anna Erecinska van PAG-ASA vzw en regisseuse Karin Junger.

We sloten het SexWorks!?-festival af op de International Day to End Violence Against Sex Workers. Omdat er veel rapporten verschijnen over sekswerkers, maar vaak hun eigen stem niet gehoord wordt, organiseerden we een praatcafé met Belle (schuilnaam). Als ervaringsdeskundige sprak ze over haar dubbelleven als sekswerker, de stigma’s die ermee gepaard gaan en de zelfbeschikking over je eigen lichaam. Het was een oprecht en genuanceerd verhaal. Na Belle’s getuigenis zaten deelnemers in kleinere groepen samen om met elkaar in gesprek te gaan over de thematiek, een verrijking voor iedereen met of zonder mening over het containerbegrip sekswerk.

Inspiratiebronnen uit het Zuiden

Lady mermaid’s bureau

Oeganda heeft een uitzonderlijk jonge bevolking die kampt met hoge werk­loosheid- en armoedecijfers. Door een gebrek aan alternatieven vinden heel wat mensen hun toevlucht in de prostitutie of worden ze hiertoe gedwongen. Nochtans is prostitutie volledig illegaal in Oeganda.

Niettemin zijn er organisaties die zich inzetten voor de rechten van sekswerkers. Een van hen is Lady Mermaid’s Bureau. Deze organisatie informeert sekswerkers over hun mensenrechten, geeft seksuele voorlichting en organiseert workshops om hen te versterken.

Bovenal wil de organisatie de menselijkheid en waardigheid van sekswerkers promoten. Daarmee gaan ze niet alleen in tegen de wet, maar ook tegen de publieke opinie die prostitutie vaak als minderwaardig beschouwt.

OGERA

Sommige groepen sekswerkers in Oeganda worden door hun specifieke achtergrond geconfronteerd met extra uitdagingen.

Zo worden holebi’s in Oeganda, omwille van hun gemarginaliseerde positie in de samenleving, vaker gedwongen hun lichaam te verkopen. Dat geldt ook voor vluchtelingen, die extra kwetsbaar zijn door een combinatie van armoede en discriminatie.

Vanuit een intersectioneel perspectief tracht Organization for Gender Empower­ment and Rights Advocacy (OGERA) deze groepen zichtbaarder te maken en te omkaderen. Omdat sekswerkers geen eenduidig profiel hebben, maar ongeacht hun seksuele geaardheid en afkomst mensen zijn. En mensen hebben mensenrechten.

Het geld dat UCOS inzamelt tijdens de Warmste Week gaat integraal naar OGERA, steun ons hier via jouw actie!

RIDES

Onderzoek toont aan dat sekswerkers 13 keer meer risico lopen om besmet te worden met HIV dan de rest van de populatie, door een verhoogde kans op economische kwetsbaarheid, geweld, criminaliteit en marginalisatie.

Ravicherla Integrated Development And Education Society (RIDES) is een Indische organisatie in Vijayawada die werkt aan HIV-preventie en -behande­ling. Deze organisatie ondervond van dichtbij hoe moeilijk het is om de vicieuze cirkel van HIV en sekswerk te doorbreken.

Hoewel prostitutie wettelijk toegelaten is, worden sekswerkers geconfronteerd met maatschappelijke uitsluiting en stigmatisering. Als gevolg daarvan is er geen veiligheid voor sekswerkers en blijft de kans op besmetting hoog. RIDES tracht via de HIV-programma’s sekswerkers samen te brengen om een gemeenschap te vormen waarbinnen ze elkaar steun bieden.

Guide Foundation For Development

Ook in India bevinden seksuele minderheden zich in extra kwetsbare situaties.

De Guide Foundation For Development biedt seksuele gezondheidsondersteuning aan transgenders. Zo verspreiden ze condooms, organiseren ze maandelijkse check-ups, etc. Omdat ze worden uitgesloten uit de samenleving, zien veel transgenders geen andere uitweg dan ’te bedelen met liefde en affectie’, zoals ze het zelf noemen. Met andere woorden: ze worden gedwongen tot sekswerk enkel en alleen door wie ze zijn.

SEXWORKS!? IN BELGIË

Verschillende gezichten van sekswerk

Ook in België is de strijd omtrent sekswerk nog lang niet gestreden. Ghapro, of voluit Gezondheidszorg en hulpverlening aan prostituees, is een van de organisaties die gratis en anoniem informatie, advies en ondersteuning biedt aan sekswerkers. Dit doet Boysproject ook, maar dan specifiek voor mannelijke en transgender sekswerkers. Beide kaarten, naast de nood aan een politiek en juridisch kader, het torenhoge stigma aan die op sekswerkers rust.

Daarnaast is er ook de Union des Travailleu(r)ses du Sexe Organisé.e.s Pour l’Indépendance (UTSOPI), een autonoom sekswerkerscollectief voor en door sekswerkers in België. Het biedt een plek waar sekswerkers elkaar kunnen ontmoeten en een luisterend oor vinden, zonder maatschappelijke vooroordelen. Met aandacht voor de grote diversiteit aan stemmen en profielen binnen de groep, tracht UTSOPI deel te zijn van het politiek en maatschappelijk debat. Zo brengen ze hun motto ‘nothing about us, without us’ in de praktijk.

 Geïnspireerd?

Ook na de afloop van onze SexWorks!?-campagne kan jij mee blijven bijdragen aan een wereld waarin sekswerkers een volwaardige plaats in de samenleving innemen. Je kan inspiratie opdoen aan de hand van de foto’s van onze pop-up expositie of een kijkje nemen op de websites van organisaties die ons mee ondersteunden tijdens het festival: UTSOPIBoysprojectRoSa vzwFuria vzwPAG-ASA vzw en GHAPRO. Ook kan je je verdiepen in de thematiek aan de hand van volgende publicaties:

>> Lees meer over onze partnerorganisaties in België en het Zuiden
>> Kruip in je luie zetel met een boek uit de SexWorks!?-leeshoek
>> Lees meer over de problematiek van Nigeriaanse meisjes die in Brussel in de prostitutie belanden
>> Lees meer over de mars tegen geweld tegen sekswerkers van UTSOPI & partners
>> Luister naar de podcast ‘De meisjes van de nacht’ van VRT-journalist Guy De Troyer
>> Lees meer over Belle die tijdens ons praatcafé kwam vertellen over haar dubbelleven als sekswerker
>> Scroll door de longread ‘Twee meisjes voor de ramen’ van Inez Calcoen & Eleni Goris (AP Hogeschool)

Heb je vragen over hoe je nu concreet met deze input aan de slag kan? Neem dan een kijkje naar deze 6 tips of stuur ons een mail met jouw idee naar contact@ucos.be! Wil je op de hoogte gehouden worden van komende campagnes? Volg ons dan zeker op facebook of instagram.

De SexWorks!?-campagne kwam mee tot stand dankzij