• LANDENFICHE ZUID-AFRIKA

ALGEMEEN

SOCIO-ECONOMISCH

GENDER EN SEKSUALITEIT

ONDERWIJS

GEZONDHEIDSZORG

POLITIEK

CULTUUR

GEOGRAFIE

LEES- EN KIJKTIPS

VEILIGHEID

ALGEMENE INFORMATIE

Zuid-Afrika is een van de populairste bestemmingen bij studenten van het Vlaamse hoger onderwijs voor stages en onderzoek in het Zuiden. Het land heeft dan ook een bijzondere aantrekkingskracht, vanwege de bewogen geschiedenis en de aanwezigheid van het Afrikaans, een taal die nauw verwant is aan het Nederlands. De Zuid-Afrikaanse samenleving is echter ook heel divers en complex. Een goede voorbereiding is dus essentieel alvorens je onder te dompelen in de verscheidenheid aan culturen die het land rijk is. Via het menu aan de linkerkant kan je over verschillende thema’s essentiële informatie opzoeken. Met behulp van verwijzingen naar boeiende en interessante webpagina’s willen we je verder op weg helpen.

Fact sheet

  • Hoofdstad: Pretoria (administratief), Bloemfontein (rechterlijk), Kaapstad (wetgevend)
  • Bevolking: 51.770.560 (2011) – 77% zwart, 9% blank, 9% kleurling[1], 2,5% Aziatisch, 2,5% anderen (2011)
  • Oppervlakte: 1.219.090 km²
  • Munteenheid: Zuid-Afrikaanse rand (ZAR)
  • Talen: Afrikaans, Engels, (Zuid-)Ndebele, Noord- en Zuid-Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa, Zoeloe
  • Alfabetiseringsgraad: 88 % (2019)
  • Reisdocumenten: paspoort ten minste 30 dagen langer geldig dan voorzien dag voor terugkeer, met minstens 2 lege bladzijden, visum voor een verblijf van meer dan 90 dagen
  • Vaccinaties: poliomyelitis, tetanus, difterie, kinkhoest, mazelen, hepatitis A
  • Keuken: biltong (gedroogd vlees), potjiekos (stoofpotje), braai (barbecue), melktert (zoete taart), wijnen, rooibosthee
  • Fooien: Restaurants 10 % – 20 %; Accommodatie 10 %; Kapper of schoonheidsspecialist 10 % – 15 %; Gidsen en chauffeurs R 10; Parkeerwachters R5 (1 tot 3 uur); Portiers R2 – R5; Personeel benzinepomp R2 – R5
  • Stopcontacten: Types D, M, N – 230 V – 50 Hz

[1] Kleurlingen: een multiraciale etnische groep met oorsprong in het koloniale en apartheidsverleden van Zuid-Afrika, met voorouders van Europese, Afrikaanse (Khoisan & Bantoe) en Aziatische oorsprong.

Hieronder vind je alvast enkele nuttige websites met algemene informatie over Zuid-Afrika.

Links

Reisadvies FOD Buitenlandse Zaken (NL) Website van de Belgische FOD Buitenlandse Zaken, met reisadvies georganiseerd op volgende thema’s: algemene veiligheid, vervoer, klimaat en rampen, gezondheid en hygiëne, lokale wetgeving en praktische informatie.

VLIR-UOS (EN) Overzicht van de samenwerking van VLIR-UOS en het Vlaamse hoger onderwijs met Zuid-Afrika. Interessant zijn de achtergronddocumenten zoals de South Africa Fact Sheet.

GCA Zuid-Afrika (EN) In 2015 hebben de Belgische ngo’s voor alle partnerlanden van de federale ontwikkelingssamenwerking een Gemeenschappelijke Contextanalyse (GCA) uitgewerkt. Deze bevat nuttige informatie over de politieke situatie, sociaaleconomische omstandigheden, de toestand van het milieu, de genderproblematiek, enz.

Jen Reviews, 100 Best Things to do in South Africa (EN) Blogpost met 100 toeristische tips in Zuid-Afrika, met bij elk een korte introductie.

Freedom of Thought Report (EN)  Het Freedom of Thought Report wordt jaarlijks gepubliceerd door de International Humanist and Ethical Union (IHEU). Het kijkt naar de rechten en de behandeling van niet-gelovigen in alle landen van de wereld en heeft de bedoeling om de huidige situatie van de vrijheid van denken in kaart te brengen.

SOCIO-ECONOMISCHE SITUATIE

Zuid-Afrika is een middeninkomensland en heeft een van de meest weerbare economieën in Afrika, de grootste na deze van het olierijke Nigeria. Een sterke economische expansie begon reeds vanaf het einde van de 19de eeuw door de grootschalige ontginning van diamant en goud en ook nu nog zijn natuurlijke grondstoffen een belangrijke bron van inkomsten. Ondertussen kent het land echter een gemengde economie, waarbij er tevens sterk geïnvesteerd wordt in hoogtechnologische industrie. Communicatie, energie en transport zijn belangrijke sectoren, terwijl een moderne infrastructuur de economische ontwikkeling ondersteund. Het BBP per hoofd van de bevolking ligt relatief hoog in vergelijking met de andere landen in Sub-Saharaans Afrika.

De economische vooruitgang van het land wordt echter belemmerd door de gevolgen van sociale uitsluiting tijdens de apartheidsjaren, de hoge werkloosheidsgraad (bijna een kwart van de bevolking is werkloos, waarbij vrouwen zwaarder worden getroffen dan mannen) en het hoge aantal besmettingen met het hiv-virus. Het land kent dan ook een sterk duale economie, met grote economische en sociale ongelijkheid, die nog grotendeels gelijkloopt met de apartheidsverhoudingen. Volgens de rangschikking naar Gini-coëfficiënt van de Wereldbank is Zuid-Afrika het meest ongelijke land ter wereld. Daarenboven kende de groei van het BBP een terugval na 2011 en blijft de staatsschuld toenemen sinds de crisis van 2008.

Er zijn ook positieve ontwikkelingen op sociaal vlak. De Zuid-Afrikaanse grondwet stelt dat iedereen recht heeft op de basislevensbehoeften. In het bijzonder aan kinderen wordt een bijzonder aandacht besteed: elk kind heeft recht op een goede voeding, onderdak en basisgezondheidszorg. Zuid-Afrika is ook het enige land in de regio dat Conventie 189 van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) heeft goedgekeurd, welke het recht op waardig werk voor huishoudpersoneel vastlegt.

Links

» South Africa, the world’s coal junkie, tries to quit (The Economist, 2022)

» South Africa’s black middle class has prospered under democracy (The Economist, 2021)

» Why the lights keep going out in South Africa (The Economist, 2019)

» Landenfiche Zuid-Afrika van de Wereldbank (EN) :Fiche van de Wereldbank met cijfers en artikels over recente economische ontwikkelingen in het land.

» Landenfiche Zuid-Afrika van de International Labour Organization (EN) : Fiche van de ILO met artikels over sociale en arbeidsrechten in het land.

 

GENDER EN SEKSUALITEIT

De Zuid-Afrikaansr regeringen na de apartheid zetten gendergelijkheid hoog op de agenda en het land heeft op dat vlak een progressieve grondwet. Deze verbiedt elke vorm van discriminatie op basis van geslacht, seksuele oriëntatie, burgerlijke staat, enz. Een Commissie voor Gendergelijkheid en een Office on the Status of Women moeten toezien op de naleving van deze regels.

Ondanks deze initiatieven is Zuid-Afrika nog steeds een overwegend patriarchale samenleving, waar de gelijkheid tussen mannen en vrouwen niet overal is ingeburgerd. Het land heeft te maken met een relatief groot aantal verkrachtingen en uit onderzoek blijkt dat ca. één op drie vrouwen ooit slachtoffer is geweest van seksueel geweld. Ook hebben vrouwen minder toegang tot onderwijs, waardoor zij vaker ongeletterd zijn en moeilijker economische onafhankelijkheid verwerven. Zelfs de overheidsinstellingen blijken niet in staat om de eigen genderdoelstellingen te behalen.

De grondwet van Zuid-Afrika voorziet in de bescherming van holebi’s en transgenders en er zijn wetten die huwelijk en adoptie mogelijk maken. Misdrijven tegen personen vanwege hun seksuele geaardheid komen echter regelmatig voor en in de praktijk heerst er een grote straffeloosheid. Daar ook bij de politie homofobie sterk is doorgedrongen, blijven haatdelicten vaak onbestraft. Slachtoffers die een klacht neerleggen krijgen daarenboven vaak te maken met onbegrip of minachting. Vanuit de overheid werd vanaf april 2014 een campagne opgestart om het geweld tegen holebi’s en transgenders tegen te gaan, doch voorlopig is het succes beperkt.

Links

»Naakt protesteren tegen seksueel geweld in Zuid-Afrika (OneWorld, 2016)

» Holebi’s in Zuid-Afrika: ‘don’t ask, don’t tell’ (deel 1) (MO*, 2015)

» Holebi’s in Zuid-Afrika: ‘no fems, no blacks‘ (deel 2) (MO*, 2015)

» Gender-gerelateerd geweld piekt in Zuid-Afrika. Waarom Zuid-Afrika vooral op papier een regenboognatie blijft. (MO*, 2019)

ONDERWIJS

Net als in België kent het onderwijs in Zuid-Afrika 3 niveaus: de lagere school, de middelbare school en het hoger onderwijs (onderverdeeld in academische universiteiten en technologische universiteiten). Het lager onderwijs omvat echter 7 jaar, terwijl het secundair onderwijs 5 jaar duurt. Hierna moeten de studenten het zgn. National Senior Certificate behalen om toegang te verwerven tot een universitaire instelling.

Tijdens de apartheid werd het zwarte onderwijs consequent achtergesteld in vergelijking met het onderwijs voor de blanke bevolking. Zo vonden de toenmalige regeringen het niet nodig om de zwarte bevolking voor te bereiden op een universitaire opleiding. Ook na het einde van de apartheid kampt het onderwijs in Zuid-Afrika met veel uitdagingen. Sinds de regering van Nelson Mandela probeert men de grote ongelijkheid in het onderwijs aan te pakken, maar de verschillen blijven bijzonder groot. Nog steeds kan slechts een minderheid van de zwarte scholieren een universitaire opleiding bekostigen.

De regering-Zuma kondigde in 2015 aan dat de inschrijvingsgelden aan de universiteiten zouden verhoogd worden. Dit leidde tot een protest (#FeesMustFall) aan de Universiteit van Witwatersrand, dat zich snel uitbreidde naar de rest van het land en soms gewelddadig werd (met een uiteindelijke schade geraamd op $ 44 miljoen).

Links

» Dekoloniseer het Zuid-Afrikaanse onderwijs (OneWorld, 2016)

» Zuid-Afrika is een land in crisis: de ‘regenboognatie’ is inmiddels een verre echo  (Knack, 2015)

» Onderwijs in Zuid-Afrika versterkt de ongelijkheid (MO*, 2014)

» VLIR-UOS, South Africa Strategy Document (2013) De landenstrategie voor Zuid-Afrika van de Universitaire Ontwikkelingssamenwerking (VLIR-UOS). Het geeft de doelstellingen en middelen weer en dient als een referentiekader voor programma’s en projectoproepen om de relevantie en complementariteit te verzekeren.

GEZONDHEID

Net als op andere domeinen bestaat ook binnen de medische zorgen een grote kloof tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Zo lag de levensverwachting in 2009 voor blanke Zuid-Afrikanen op 71 jaar, terwijl deze voor de zwarte bevolking slechts 48 jaar bedroeg. Het land heeft nochtans een sterk ontwikkelde gezondheidszorg – in 1967 werd trouwens in Zuid-Afrika voor het eerst met succes een harttransplantatie uitgevoerd – maar deze lijkt grotendeels voorbehouden voor de ca. 15 % die zich de dure private zorg kunnen veroorloven. De grondwet garandeert het recht op gezondheidszorg, maar de grote meerderheid van de bevolking blijft afhankelijk van het publieke gezondheidszorgsysteem, dat regelmatig met een tekort aan personeelsleden en middelen te kampen heeft.

Een van de grootste uitdagingen van het land is zonder twijfel de hiv/aids-epidemie. In 2018 was ongeveer 7 miljoen inwoners besmet met het hiv-virus, meer dan in eender welk ander land ter wereld. Hoewel de epidemie aanvankelijk weinig overtuigend werd bestreden door de Zuid-Afrikaanse regering – enkele leiders (waaronder voormalig president Thabo Mbeki) beweerden aanvankelijk dat de link tussen hiv en aids niet aangetoond kon worden – zijn de voorbije jaren toch belangrijke inspanningen geleverd om de epidemie in te dijken en waar mogelijk terug te dringen. De gevolgen voor de samenleving zullen zich echter nog lang laten voelen, o.m. door de aanwezigheid van honderdduizenden aids-wezen in het land.

De tuberculose-epidemie is een andere bedreiging voor het land, al zijn ook hier grootschalige programma’s opgestart om de ziekte terug te dringen. hiv-patiënten zijn extra kwetsbaar en meer van de helft van hen is dan ook getroffen door de bacterie. Omgekeerd heeft ongeveer twee derde van de patiënten met tuberculose ook hiv. Met 1% van de totale bevolking die besmet is met de bacterie, kent het land de hoogste prevalentie in Afrika.

Tips:

  • Vanwege de hoge kostprijs van goede medische zorgen, is het aan te raden een goede reisbijstandsverzekering te nemen voor je vertrek.
  • Er zijn geen verplichte vaccinaties om het land binnen te komen, maar het is aan te raden te controleren of je gevaccineerd bent tegen de volgende ziektes: poliomyelitis, tetanus, difterie, kinkhoest en mazelen. Ook een vaccinatie tegen hepatitis A is belangrijk. Een inenting tegen gele koorts is verplicht indien je uit een land komt waar deze ziekte voorkomt.
  • In het uiterste noorden en noordoosten van Zuid-Afrika komt ook malaria voor, dus het is nuttig om pillen tegen malaria mee te nemen indien je naar deze gebieden zal reizen.
  • De zon kan behoorlijk hevig schijnen, dus vergeet geen zonnebril en zonnecrème.
  • Ten slotte is het extra belangrijk om je altijd goed te beschermen bij seksuele relaties, om elk risico op hiv-besmetting te vermijden.

Link:

» Check altijd even Wanda.be voor vereiste en aangeraden inentingen, alsook voor andere gezondheidsrisico’s.

» Instituut voor Tropische Geneeskunde

POLITIEK

Van 1948 tot 1991 werd het politieke systeem van Zuid-Afrika gedomineerd door de apartheid, een politiek van segregatie die de zwarten isoleerde in zgn. thuislanden en overbevolkte townships. Ten gevolge van internationale economische sancties en binnenlandse protesten zag een hervormingsgezinde regering zich in 1989 verplicht om het apartheidssysteem te ontmantelen. Een jaar later werd Nelson Mandela vrijgelaten na 27 jaar opsluiting, waarvan het grootste deel op Robbeneiland voor de kust van Kaapstad.

Tegen midden 1991 werden de laatste apartheidswetten ingetrokken en in maart 1992 stemden blanke Zuid-Afrikanen voor onderhandelingen die moesten leidden tot een nieuwe, niet-raciale, grondwet. Deze kwam er uiteindelijk een jaar later, waarna in 1994 voor het eerst in de geschiedenis van het land vrije verkiezingen werden georganiseerd en een gemengd parlement werd verkozen. Nelson Mandela, die samen met voormalig president Frederik W. de Klerk de Nobelprijs voor de Vrede had gewonnen, werd de nieuwe president. Hij verklaarde Zuid-Afrika voortaan een regenboognatie, een democratisch land dat de volledige diverse bevolking vertegenwoordigt.

Na één ambtstermijn droeg Mandela de macht over aan Thabo Mbeki, een partijgenoot van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC). Op vraag van zijn eigen partij, maar ook onder internationale druk rond o.a. zijn (tijdelijke) ontkenning van de hiv/aids-problematiek, moest hij in 2008 aftreden. In 2009 werd Jacob Zuma, ook van het ANC, tot president verkozen. Hij begon in 2014 aan een tweede ambtstermijn, maar kreeg sindsdien steeds meer kritiek van zowel de oppositie als zijn eigen partij vanwege corruptieschandalen en beschuldigingen van nepotisme.

In december 2017 werd Cyril Ramaphosa aangeduid als de nieuwe leider van het ANC, waarbij hij de voorkeur kreeg boven Nkosazana Dlamini-Zuma, de voormalige echtgenote van Jacob Zuma. Onder de toenemende druk van zijn partijgenoten zag Zuma zich in februari 2018 genoodzaakt om af te treden, waarna Ramaphosa ingezworen kon worden tot president van Zuid-Afrika. Ondanks een verlies van bijna 5 procentpunten bij de parlementsverkiezingen van mei 2019, blijft het ANC veruit de grootste partij met 57,50 % van de stemmen.

De vrije verkiezingen met een vlotte overgang van de macht tussen de verschillende presidenten tonen aan dat Zuid-Afrika als een stabiele parlementaire democratie gezien kan worden. Gezien het grote politieke overwicht van het ANC kan men echter ook spreken van een éénpartijdemocratie. Het land kent een onafhankelijke rechterlijke macht die transparant te werk gaat (al werd dit onder president Zuma steeds meer in twijfel getrokken) en ook de persvrijheid wordt gegarandeerd. Toch kent de jonge Zuid-Afrikaanse democratie groeipijnen en moet ze verder geconsolideerd worden.

Na jarenlang een paria geweest te zijn op het internationale toneel, speelt Zuid-Afrika sinds het einde van de apartheid weer een prominente rol in de internationale politiek. Vooral in Afrika wordt getracht een rol te spelen als regionale grootmacht. Het land is een vooraanstaand lid van de Afrikaanse Unie en was een belangrijke bemiddelaar in een aantal recente Afrikaanse conflicten, o.a. in de Democratische Republiek Congo, Burundi, de Comoren en Zimbabwe.

Sinds het presidentschap van Zuma wordt meer toenadering gezocht tot China, wat onder meer geleid heeft tot nieuwe strategische partnerschapsakkoorden tussen beide landen. Opmerkelijk was ook de toetreding in 2011 tot de zgn. BRIC (Brazilië, Rusland, India en China) – een losse organisatie van landen die worden beschouwd als belangrijke economische groeilanden – waardoor we nu over de BRICS spreken.

TIPS

Nog steeds woont een groot deel van de Zuid-Afrikaanse bevolking in townships. Indien je kan, ga zeker één van deze wijken bezoeken, zoals Soweto (1,3 miljoen inwoners) in Johannesburg, Umlazi in Durban, Soshanguve in Pretoria of Khayelitsha in Kaapstad. Voor je veiligheid doe je dit best met een gids.

De gevangenis op Robbeneiland waar Nelson Mandela opgesloten zat tijdens de apartheid is te bezoeken, een must indien je in de buurt bent. De rondleidingen worden in veel gevallen gegeven door ex-gevangenen van het eiland.

CULTUUR

Mede ten gevolge van de vele migratiegolven richting Zuid-Afrika doorheen de geschiedenis, is er een grote verscheidenheid aan culturen in het land. Bijgevolg zijn er 11 officiële talen (Afrikaans, Engels, (Zuid-)Ndebele, Noord- en Zuid-Sotho, Swazi, Tsonga, Tswana, Venda, Xhosa en Zoeloe), maar deze zijn nog lang niet alle talen die in het land gesproken worden. Sinds het einde van de apartheid heeft het Engels de rol van het Afrikaans als lingua franca overgenomen.

De culturele verscheidenheid van het land komt ook naar boven in de religies en levensbeschouwingen die worden beleefd. Ongeveer 80% van de bevolking is christen, maar hierbinnen zijn tientallen denominaties. Belangrijk zijn de Christelijke Kerk van Zion, de Pinksterbeweging, de Romaans-Katholieke Kerk, de Methodistenkerk en de Nederduitse Gereformeerde Kerk. Ongeveer 15% beschouwt zich als niet-gelovig, terwijl er ca. 1,5% de islam aanhangt en een gelijkaardig aantal het hindoeïsme. Daarnaast zijn er ook andere overtuigingen en natuurgodsdiensten aanwezig in het land.

De kunstgeschiedenis van het land begint ca. 75.000 jaar geleden met de grottekeningen van de San in de Drakenbergen. De Afrikaanse en Europese kunsttradities geraakten vanaf de 19de eeuw steeds meer vermengd. Dit komt onder meer naar boven in de heel rijke literatuur van Zuid-Afrika, dat 2 winnaars van de Nobelprijs voor Literatuur telt: Nadine Gordimer en J.M. Coetzee.

De Zuid-Afrikaanse keuken wordt in zekere mate gedomineerd door de consumptie van vlees, waardoor het niet altijd gemakkelijk is voor vegetariërs om zich aan te passen. Zo zijn veel inwoners dol op barbecue, of braai zoals men dit noemt in het Afrikaans. Ook gekend zijn de Zuid-Afrikaanse wijnen die vooral geproduceerd worden in de valleien rond Stellenbosch, Franschhoek, Paarl en Barrydale.

Ook sport maakt een belangrijk deel uit van de Zuid-Afrikaanse cultuur, waarbij voetbal, rugby en cricket het populairst zijn. Het rugbyteam, gekend als de Springbokken, is een van de beste in de wereld en werd reeds driemaal wereldkampioen: in 1995, 2007 en 2019. Een ander sportief hoogtepunt voor het land was de organisatie van het WK voetbal in 2010, het eerste dat werd georganiseerd in Afrika.

GEOGRAFISCH OVERZICHT

Zuid-Afrika is het 25ste grootste land ter wereld en ligt in het meest zuidelijke deel van Afrika waar de Atlantische Oceaan samenkomt met de Indische Oceaan. Het land grenst in het noorden aan Namibië, Zimbabwe en Botswana en in het oosten aan Swaziland en Mozambique. De onafhankelijke staat Lesotho ligt als een enclave binnen Zuid-Afrika.

Zuid-Afrika heeft drie hoofdsteden. Pretoria als administratieve hoofdstad, Bloemfontein als rechterlijke hoofdstad en Kaapstad als wetgevende hoofdstad. Johannesburg is het grootste stedelijk gebied met meer dan 9 miljoen inwoners. De totale bevolking van Zuid-Afrika bedraagt naar schatting bijna 58 miljoen inwoners (2018). Het land is opgedeeld in negen provincies.

Het landschap van Zuid-Afrika wordt gekenmerkt door hoogvlaktes in het binnenland, een smalle en uitgestrekte kustvlakte, graslanden en verscheidene bergen, zoals de Drakensbergen met het hoogste punt van het land (Mafadi, 3450m).

Het land is één van de belangrijkste toeristische bestemmingen in Afrika omwille van het verscheiden aanbod: zeer goede safari’s, prachtige natuur, grote steden en historische monumenten. Het Kruger National Park is één van de grootste reservaten in de wereld (2 miljoen hectare). Ten Noordoosten van Kaapstad vind je uitgestrekte wijnlanden terug.

LINKS

Maps of the World: South-Africa (EN)

Website met interessante kaarten van Zuid-Afrika.

LEES- EN KIJKTIPS

Kijk natuurlijk eerst naar UCOS’ eigen library voor lees- en kijktips!

Leestips

M. Coetzee – In Ongenade (1999, originele titel: Disgrace)

Roman over de periode kort na het einde van de apartheid waarin een universitaire docent literatuur zich na een relatie met een studente verplicht ziet om ontslag te nemen. Hij trekt zich terug op de geïsoleerde boerderij van zijn dochter en ondervindt aan den lijve dat het machtsevenwicht in Zuid-Afrika aan het verschuiven is. Door velen beschouwd als een essentieel werk van J.M. Coetzee, die in 2003 de Nobelprijs voor Literatuur heeft gewonnen.

BC:

Dit is het soort boek dat nog jaren bijblijft. Coetzee schrijft een verhaal dat tegelijkertijd universeel en heel lokaal is, met personages die heen en weer gaan tussen goed en kwaad. Geen lichte literatuur, maar zonder twijfel een van de beste boeken die ik ooit heb gelezen.

SVH:

Moet u gelezen hebben.

Van Reybrouck – De plaag. Het stille knagen van schrijvers, termieten en Zuid-Afrika (2001)

In dit non-fictieboek, dat biografie en reportage vermengt, spit Van Reybrouck het gerucht uit dat de Belgische Nobelprijswinnaar Maurice Maeterlinck een van zijn boeken geplagieerd zou hebben van een Zuid-Afrikaanse schrijver. In zijn zoektocht naar de waarheid hieromtrent ontrafelt Van Reybrouck niet alleen de complexe banden tussen Zuid-Afrika en de Nederlanden, maar vooral ook de uitdagingen waarmee het Zuid-Afrika van na de Apartheid geconfronteerd wordt.

BC:

De schrijver neemt je in dit boek bij de hand om samen zijn zoektocht naar de waarheid over het Maeterlinck-gerucht te voltooien. Het boek leest als een trein en fascineert door de combinatie van een soort historische detective en een portret van het hedendaagse Zuid-Afrika.

Kijktips

A Woman is Murdered Every 3 Hours in South Africa (Vice, 2021)

Feminicide in Zuid-Afrika ligt 5x zo hoog als elders in de wereld. Het rechtsysteem blijft volledig in gebreke, politiediensten begaan zelf misdaden tegen de slachtoffer tijdens het onderzoek. Bekijk in deze korte docu de getuigenissen van naasten van vermoorde vrouwen, en van Amnesty International.

Bekijk de docu van Vice op YouTube.

Tsotsi – Gavin Hood (2005)

Tsotsi vertoont zes dagen uit het gewelddadige leven van een jonge gangster uit Johannesburg. De soundtrack bestaat uit Kwaitomuziek, o.a. van de Zuid-Afrikaanse artiest Zola. De film won diverse prijzen, waaronder een Academy Award voor Beste buitenlandse film in 2006.

SVH:

Een boeiende en realistische kijk op de vaak uitzichtloze situatie van jongeren uit sloppenwijken of arme gezinnen en de snelle (vaak onvermijdelijke) overstap naar criminaliteit.

Mark Dornford-May – U-Carmen eKhayelitsha (2005)

Deze film is een hedendaagse herwerking van de wereldberoemde opera Carmen van Georges Bizet. Hij speelt zich af in Khayelitsha, een township bij Kaapstad, en wordt helemaal gespeeld en gezongen in Xhosa.

Carmen is een arbeidster in een sigarettenfabriek die op haar onafhankelijkheid staat. Wanneer ze een relatie begint met een politieagent, Jongikhaya, loopt het al snel uit de hand.

BC:

Deze verrassende film toont Zuid-Afrika op een manier die je nog niet gezien (of gehoord) hebt. Of de combinatie van de bekende melodieën van Bizets opera gezongen in Xhosa in de context van een Zuid-Afrikaanse township werken, is iets wat elke kijker voor zichzelf moet uitmaken, maar het is op zijn minst wel een interessant experiment.

SVH:

VEILIGHEID

Er zijn enkele veiligheidsrisico’s in Zuid-Afrika, zoals de gewelddadige criminaliteit die vooral in en rond de grote steden voorkomt. Berovingen en carjackings gaan soms gepaard met grof geweld, dus is het belangrijk om zich niet te verzetten wanneer je het slachtoffer wordt van een overval. Daarnaast heeft Zuid-Afrika te maken met veel seksueel geweld, ook vooral rond de grote steden.

Het grootste gevaar in Zuid-Afrika is echter het verkeer. Door de lange afstanden tussen steden en buurten wordt er ook vaak gereden nadat men gedronken heeft. Bovendien hebben veel chauffeurs geen rijbewijs. Wees dus extra voorzichtig in het verkeer, zowel wanneer je zelf rijdt als met anderen. Daarnaast is het belangrijk om je deuren en ramen goed te sluiten en niets waardevol in het zicht te leggen (ook tijdens het rijden). Maak steeds gebruik van de belangrijke verkeersassen en stop enkel op goed verlichte en veilige plaatsen. Ook langs de kant van de weg kan je beroofd worden, dus het is afgeraden om te stoppen voor lifters of op verlaten plaatsen. Let ten slotte ook op voor het feit dat in Zuid-Afrika aan de linkerkant van de weg wordt gereden.

Indien je niet over een eigen vervoersmiddel beschikt, is het beter geen gebruik te maken van de gemeenschappelijke taxi’s of van de taxi’s die je langs de weg tegenkomt. Het is veiliger om een taxi per telefoon te bestellen. Aan de luchthavens kan je gebruik maken van een officiële taxi. Ook in het openbaar vervoer is het aangeraden om steeds waakzaam te blijven en de bus- en treinstations worden beter gemeden vanaf valavond.

TIPS

  • Neem een kopie van je paspoort of andere reisdocumenten.
  • Alert blijven en de beveiliging van je verblijfplaats controleren.
  • Camera’s, laptops en smartphones uit het zicht bewaren.
  • Geen opvallende juwelen of dure horloges dragen.
  • Geen grote sommen geld op zak houden.
  • Geen weerstand bieden in het geval van een overval.
  • Zoek geen demonstraties of grote menigtes op.
  • Verlaten en kleine wegen vermijden met de wagen.
  • Verplaats je nooit alleen vanaf valavond.
  • Vermijd de townships tenzij onder begeleiding van een lokale gids.
  • Advies van Zuid-Afrikaanse collega’s en vrienden opvolgen.

LINK

Reisadvies FOD Buitenlandse Zaken (NL)

Website van de Belgische FOD Buitenlandse Zaken met een meer gedetailleerde beschrijving van de veiligheidsrisico’s, aanbevelingen voor reizen in het land en een mogelijkheid om zich te registreren tijdens je verblijf in Zuid-Afrika.